كتابخانه مركزي و آرشيو اسناد فرهنگي همانند سالهاي گذشته در نمايشگاه بين المللي كتاب شركت نمود.كارشناسان كتابخانه مركزي از كتابهاي ارسالي از نمايندگيهاي فرهنگي در خارج از كشور در موضوعات آیینه فرهنگها، واژهنامه فرهنگها، امام خمینی(ره) و گفتمان انقلاب اسلامی،كتاب امام خامنه اي(دام ظله)، فرهنگ و تمدن، زبان و ادبیات فارسی و همچنين كتاب هايي كه جايزه جهاني كتاب سال را دريافت كرده اند، درغرفه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي به معرض نمايش قرار داده است.
نمایش آخرین کتابهای سازمان فرهنگ در موضوع نسخ خطی ایران
رییس کتابخانه مرکزی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: کتابهای «فهرست توصیفی نسخههای فارسی (سنت پترزبورگ)»، «نسخههای خطی اسلامی در روسیه» و «فهرست دستنویسهای فارسی کتابخانه نافذ پاشا» برای نخستین بار در نمایشگاه کتاب معرفی میشوند.
به گزارش ادارهکل روابط عمومی و اطلاعرسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، عاطفه نوری، رییس کتابخانه مرکزی و آرشیو اسناد فرهنگی این سازمان درباره رویکرد حضور سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سیامین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، گفت: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به عنوان مهمترین نهاد کشور در عرصه فعالیتهای فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور، چگونگی حضور فرهنگی ایران در فراتر از مرزها را برنامهریزی میکند.
وی افزود: از جمله فعالیتهای نمایندگیهای فرهنگی این سازمان در خارج از کشور تبیین گفتمان انقلاب اسلامی، فرهنگ و تمدن ایرانی ـ اسلامی، توسعه فرهنگی، زبان و ادبیات فارسی، علوم قرآنی و معارف اسلامی و ... است که در تمامی این حوزهها آثار و منشوراتی را تهیه میکنند. سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با حضور در نمایشگاههای بینالمللی از جمله نمایشگاه کتاب تهران به ارایه و معرفی این منشورات میپردازد.
نوری در ادامه سخنان خود گفت: غرفه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سیامین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران اقدام به نمایش چند کتاب برای نخستین بار کرده است که از آن جمله میتوان به کتابهای «فهرست توصیفی نسخههای خطی فارسی؛ انستیتو دستنویسهای شرقی فرهنگستان علوم روسیه ـ سنت پترزبورگ» در 600 صفحه، «نسخههای خطی اسلامی در روسیه» در 250 صفحه و «فهرست دستنویسهای فارسی کتابخانه نافذ پاشا (استانبول)»، اشاره کرد.
وی ادامه داد: این کتابها در راستای مأموریت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در رصد، پایش و شناسایی نسخههای خطی فارسی و ایرانی در خارج از کشور، منتشر شدهاند.
رییس کتابخانه مرکزی و آرشیو اسناد فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: از آنجا که ایتالیا میهمان ویژه این دوره از نمایشگاه است، منشورات و ترجمههای رایزنی فرهنگی ایران در رم در غرفه سازمان به نمایش گذاشته شده است. این کتابها در حوزههای اندیشه امام (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، زبان و ادبیات فارسی، گفتمان انقلاب و ... به زبان ایتالیایی ترجمه و منتشر شدهاند.
نوری در پایان گفت: در این نمایشگاه همچنین منشورات جدید سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در بخشهای کتاب سال جمهوری اسلامی، کتابهای فیروزهای (جامعه و فرهنگ کشورها) دانستنیهای یک رایزن، در معرض دید مخاطبان قرار گرفته است.

نشست بررسی وضعیت نسخ خطی اسلامی ـ ایرانی برگزار شد
نشست «بررسی وضعیت نسخههای خطی اسلامی ـ ایرانی در خارج از کشور» بعد از ظهر امروز در نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران برگزار شد.
به گزارش ادارهکل روابط عمومی و اطلاعرسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، نشست «بررسی وضعیت نسخههای خطی اسلامی ـ ایرانی در خارج از کشور» همراه با تازهترین فهرستهای منشترشده با موضوع نسخ خطی فارسی در ترکیه و روسیه، بعد از ظهر امروز (سهشنبه 19 اردیبهشت) در سیامین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران با حضور و سخنرانی عاطفه نوری، رییس مرکز کتابخانه و آرشیو اسناد فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، حسین متقی، فهرستنویس و پژوهشگر حوزه نسخ خطی، محمدحسین حکیم، فهرستنویس و نسخهشناس، عیسی کریمی، رییس مرکز تحقیقات زبان فارسی ایران و پاکستان، سعید نائینی، استاد دانشکده هنر و نسخهشناس، برگزار شد.
عاطفه نوری، رییس مرکز کتابخانه و آرشیو اسناد فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در آغاز این نشست با تأکید بر اینکه ایران اسلامی با سابقه تمدنی و فرهنگ کهن، نیاز به سازماندهی در حوزه نسخ خطی داخل و خارج از کشور دارد، گفت: با توجه به مسایل سیاسی و تحولات منطقه، با کمک دستگاهها باید به داد این نسخ خطی برسیم که برخی توسط گروههای تکفیری و برخی هم از سوی دشمنان ایران و اسلام و تشیع، به غارت برده میشوند.
وی افزود: هر چقدر که نسخ خطی را شناسایی کنیم، بیشتر با پیشینه خود آشنا میشویم و میتوانیم هویت تمدنی خود را بهتر بشناسیم و کمتر مورد تهاجم قرار خواهیم گرفت.
حسین متقی، فهرستنویس و پژوهشگر حوزه نسخ خطی، دیگر سخنران این نشست بود که اظهار کرد: تنها در 14 قرن تمدن اسلامی، میلیونها اثر دینی، ادبی، هنری، تاریخی، فلسفی و علمی تولید شده است. همچنین در سراسر این کره خاکی حدود 5 میلیون نسخه خطی اسلامی که با خط و یا زبان عربی کتابت شدهاند، نگهداری میشود.
وی در بخش دیگری از سخنانش بیان کرد: حدود نیمی از این آثار به اجمل و یا تفصیل، مورد شناسایی اولیه قرار گرفتهاند و طی 200 سال قبل برای حدود 2 میلیون نسخه، مقاله یا کتاب به صورت فیزیکی یا در فضای مجازی و نرمافزاری، متونی نگارش شده است.
متقی ادامه داد: ترکیه به عنوان میراثدار امپراتوری 600 ساله عثمانی حدود یک میلیون نسخه از این نسخ خطی را نگهداری میکند و بعد از آن ایران با حدود 700 هزار نسخه در رده دوم قرار دارد.
این فهرستنویس در ادامه اقدام به تشریح وضعیت نسخ خطی اسلامی ـ ایرانی در روسیه کرد و در این باره گفت: به نظر میرسد که حدود 100 هزار نسخه خطی اسلامی ـ ایرانی در کتابخانههای روسیه نگهداری میشوند.
وی در پایان به اقدامات سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در انتشار فهرست نسخ خطی ایران در روسیه و به ویژه سنپترزبورگ، پرداخت.
عیسی کریمی، رییس مرکز تحقیقات زبان فارسی ایران و پاکستان دیگر سخنران این نشست هم با اشاره به سابقه 20 ساله فعالیت خود در حوزه پاکستان، از عدم توجه نسبت به میراث مکتوب ایران و فارسی در پاکستان، انتقاد کرد.
وی گفت: از آنجا که مکاتبات و زبان دیوانی در شبه قاره به زبان فارسی بود، میلیونها نسخه خطی فارسی و ایرانی در هند و پاکستان نگهداری میشود؛ با این حال ما در نگهداری و حفاظت از این میراث مکتوب، باقدرت عمل نمیکنیم.
رییس مرکز تحقیقات زبان فارسی ایران و پاکستان در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: این مرکز در سال 1348 تأسیس و فعالیتهای آن در سال 1350 با معاهده بین دو دولت، رسمی شد. بعد از گذشت این همه سال، انتظار این است که یک نگاه به پیش داشته باشد؛ اما شوربختانه به دلیل وجود برخی مشکلات، مرکز حتی در حفظ موجودیت خود هم به مشکل خورده است.
کریمی آفتهای طبیعی مانند موریانه و رطوبت را در کنار مشکلات مالی و اداری، بزرگترین مشکلات مرکز تحقیقات زبان فارسی ایران و پاکستان عنوان کرد که سبب تخریب نسخ خطی اسلامی ـ ایرانی میشوند.
محمدحسین حکیم، فهرستنویس و نسخهشناس نیز در سخنرانی خود در این نشست، گفت: نسخههای خطی کتابت شده در تمدن اسلامی به نسخههای خطی ایران، آسیای میانه، امپراتوری عثمانی، مصر و یمن و شبه جزیره عربستان و همچنین بخش شبه قاره، تقسیمبندی میشوند.
وی افزود: هند در کنار ایران و ترکیه، بیشترین تعداد نسخههای خطی اسلامی را نگهداری میکند که البته این نسخهها هم سرنوشت و وضعیت نسخههای خطی در پاکستان را دارند.
حکیم ادامه داد: در حوزه شبه قاره نکته مهم در خصوص نسخههای خطی این است که این نسخ حفظ شوند و در ادامه نسبت به فهرستنویسی آنها اقدام کرد.
وی در پایان سخنانش گفت: نسخههای خطی در ایران متکفل ندارد؛ یعنی سازمانی نیست که مانند بنیاد نسخ خطی ترکیه که زیرنظر ریاست جمهوری این کشور فعالیت میکند، این مهم را به عهده بگیرد و یا نهادهای فعال در این موضوع را با هم هماهنگ کند.
آخرین سخنران این نشست سعید نائینی، استاد دانشکده هنر و نسخهشناس بود که طی آن اعلام کرد: اگر دبیرخانه ساماندهی فعالیتهای نسخههای خطی فارسی ـ اسلامی خارج از کشور در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی راهاندازی شود و ساختار اجرایی پیدا کند و رسمیت یابد، میتوان به سمت پیشرفت در این حوزه حرکت کرد.
وی همچنین گفت: این دبیرخانه در صورت تشکیل در 4 حوزه فهرستنویسی و نشر، دیجیتالسازی، حفاظت و مرمت، در دو حوزه داخلی و خارجی فعالیت خواهد کرد.
بنا بر این گزارش، در پایان این نشست کتابهای «فهرست توصیفی نسخههای فارسی (سنت پترزبورگ)»، «نسخههای خطی اسلامی در روسیه» و «فهرست دستنویسهای فارسی کتابخانه نافذ پاشا» از تازهترین منشورات سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در حوزه نسخ خطی، توسط سخنرانان این نشست و همچنین حجتالاسلام دینپرور، رییس بنیاد بینالمللی نهجالبلاغه و محمدرضا پاکروان، مشاور رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، رونمایی شدند.

رونمایی از فهرست نسخ خطی ایران در ترکیه و روسیه
فهرست نسخ خطی ایران در کشورهای ترکیه و روسیه در غرفه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سی امین نمایشگاه بین اللملی کتاب تهران رونمایی شد.
به گزارش ادارهکل روابط عمومی و اطلاعرسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، نشست «بررسی وضعیت نسخههای خطی اسلامی ـ ایرانی در خارج از کشور» همراه با تازهترین فهرستهای منشترشده با موضوع نسخ خطی فارسی در ترکیه و روسیه، بعد از ظهر امروز (سهشنبه 19 اردیبهشت) در سیامین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران با حضور و سخنرانی عاطفه نوری، رییس مرکز کتابخانه و آرشیو اسناد فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، حسین متقی، فهرستنویس و پژوهشگر حوزه نسخ خطی، محمدحسین حکیم، فهرستنویس و نسخهشناس، عیسی کریمی، رییس مرکز تحقیقات زبان فارسی ایران و پاکستان، سعید نائینی، استاد دانشکده هنر و نسخهشناس، برگزار شد.
در پایان این نشست کتابهای «فهرست توصیفی نسخههای فارسی (سنت پترزبورگ)»، «نسخههای خطی اسلامی در روسیه» و «فهرست دستنویسهای فارسی کتابخانه نافذ پاشا» از تازهترین منشورات سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در حوزه نسخ خطی، توسط سخنرانان این نشست و همچنین حجتالاسلام دینپرور، رییس بنیاد بینالمللی نهجالبلاغه و محمدرضا پاکروان، مشاور رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، رونمایی شدند.
